Tayvan ile Çin arasındaki gerilim, son günlerde Çin'e ait askeri hava araçlarının Tayvan çevresinde yoğunlaşmasıyla yeni bir boyut kazandı. Tayvan Savunma Bakanlığı, yaptığı açıklamada sabah saatlerinden itibaren ada çevresinde 22 adet Çin savaş uçağı ve diğer askeri hava aracının tespit edildiğini duyurdu. Bu durum, bölgede tansiyonun yükselmesine ve endişelerin artmasına neden oldu.
Hava Sahası İhlali mi? Merkezde "Orta Çizgi" Var
Söz konusu askeri hava araçlarından 12'sinin, Tayvan Boğazı'nda bulunan ve tarafların etki alanlarını ayırdığı varsayılan "orta çizgi"yi aşarak Tayvan'ın "Hava Savunma Tanımlama Bölgesi (ADIZ)" olarak ilan ettiği bölgede uçuş gerçekleştirdiği belirtildi. Bu durum, Tayvan tarafından olası bir hava sahası ihlali olarak değerlendiriliyor.
Hava Savunma Tanımlama Bölgesi, ulusal hava sahasının dışındaki bir bölgeyi kapsıyor. Uluslararası hava sahası sayılsa dahi, bu bölgede tespit edilen yabancı hava araçlarının kimliklerini tespit etmek ve niyetlerini anlamak için ilgili ülkenin yetkili makamları ile irtibat kurulması gerekiyor. Çin'in bu hamlesi, Tayvan'ın hava savunma sistemlerini zorlama ve olası bir askeri müdahaleye hazırlık olarak değerlendiriliyor.
ABD Dışişleri Bakanı'nın Ziyaretinin Ardından Gerginlik Arttı
Bu askeri hava faaliyetlerinin, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'in 24-26 Nisan tarihleri arasında Çin'e yaptığı ziyaretin tamamlanmasının hemen ardından yoğunlaşması dikkat çekiyor. Blinken'in ziyareti sırasında ABD ile Çin arasında Tayvan meselesi başta olmak üzere çeşitli konularda görüşmeler gerçekleştirilmişti. Görüşmelerin sonucu henüz kamuoyuna açıklanmasa da, Çin'in bu askeri faaliyetlerinin ABD ile Çin arasındaki ilişkileri olumsuz yönde etkilemesi ve bölgede yeni bir krizin fitilini ateşlemesi ihtimali bulunuyor.
Çin'in Tayvan Politikası ve Ada'nın Statüsü
Çin Halk Cumhuriyeti, Tayvan'ı kendi topraklarının ayrılmaz bir parçası olarak görüyor ve "Tek Çin" politikasını benimsiyor. Bu politikaya göre, Çin anakarası ile Tayvan arasında tek bir Çin devleti var ve Tayvan bu devletin bir isyanetçi bölgesi konumunda. Ancak Tayvan, 1949 yılından bu yana fiilen bağımsız bir şekilde yönetiliyor. Kendi anayasası, demokratik olarak seçilmiş hükümeti ve ordusu bulunan Tayvan, uluslararası arenada ise sınırlı bir tanınmaya sahip.
Çin, Tayvan'ın bağımsızlık girişimlerini bastırmak ve adayı tekrar kendi kontrolüne almak için çeşitli yöntemler kullanıyor. Bunlar arasında askeri tatbikatlar, diplomatik baskı, ekonomik yaptırımlar ve siber saldırılar yer alıyor. Son dönemde Çin'in Tayvan çevresindeki askeri faaliyetlerinin artması, bu baskıların giderek yoğunlaştığının bir göstergesi olarak yorumlanıyor.
Bölgesel ve Küresel Endişeler: Olası Sonuçlar Neler?
Tayvan Boğazı'ndaki son gelişmeler, bölgesel ve küresel ölçekte endişeye yol açıyor. Tayvan ile Çin arasındaki olası bir çatışma, tüm Doğu Asya bölgesini istikrarsızlaştırabilir ve küresel ekonomiyi olumsuz yönde etkileyebilir. Bu durum, özellikle de tedarik zincirlerinde yaşanabilecek kesintiler ve enerji fiyatlarındaki artışlar nedeniyle küresel ölçekte hissedilme potansiyeline sahip.
