Zaro Ağa, dünyada ve Türkiye’de en uzun ömürlü insan olarak tanınan bir şahsiyettir. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, 1774 veya 1777 yılında Bitlis’in Mutki ilçesinde dünyaya geldiği sanılmaktadır. 1934 yılında İstanbul’da hayata gözlerini yumduğunda ise 157 veya 160 yaşında olduğu ileri sürülmüştür .
Zaro Ağa Kimdir?
Zaro Ağa, Bitlis’in Mutki ilçesinde doğduğu söylenen ve dünyada ve Türkiye’de en uzun ömürlü insan olarak ünlenen bir şahsiyettir. Doğum yılı kesin olmamakla birlikte, 1774 veya 1777 olduğu tahmin edilmektedir. 18. yüzyılın sonlarında İstanbul’a gelmiş ve Selimiye Kışlası, Beşiktaş, Ortaköy Camii ve Tophane Nusretiye Camii gibi yapıların inşasında çalışmıştır. Elli yaş civarında İstanbul Hamal Topluluğu’nun liderliğini yapmıştır. Daha sonra Emin Erkul’un şehremini olduğu dönemde belediye serhademelliği görevine atanmış ve bu görevi ölene kadar sürdürmüştür. Hayatının son zamanlarını İstanbul’da geçirmiş ve burada hayatını kaybetmiştir.
Dünya medyasının ilgi odağı haline gelmiş ve dünyanın en uzun yaşayan insanı unvanı ile 1921’de Paris’e 1925’te İtalya’ya, 1930’da alkol karşıtı bir dernek tarafından davet edilerek Yunanistan üzerinden Amerika’ya, 1931’de İngiltere’ye seyahat etmiştir. Tek parti döneminde, Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti tarafından bir reklam kampanyası düzenlenerek Zaro Ağa’nın Türk üzümü, fındık, zeytinyağı ve İzmir inciri gibi gıdaların sağlıklı yaşam için önemini anlatan kartpostalları Macaristan’da dört dile çevrilerek tüm dünyaya yayılmıştır. Zaro Ağa ömrü boyunca 10 Osmanlı Padişahı ve 1 Cumhurbaşkanı görmüştür. Mustafa Kemal Atatürk ile iki defa görüşmüş, kadınlara çok fazla hak tanındığını söyleyerek de şikayet etmiştir. 1925’te Cumhuriyet gazetesinde verdiği bir röportajda ise “Ben Şeyh Said denen o mel’unu da tanımam, adamlarını da bilmem. Allah belalarını versin!” diyerek o dönemin önemli meselelerinden Şeyh Said İsyanı’nı kınamıştır.
Ölümü Zaro Ağa, 29 Haziran 1934 tarihinde Şişli Etfal Hastanesi’nde vefat etti. Yapılan otopsi sonucunda Zaro Ağa’nın çok uzun yaşamasına rağmen tüberküloz, kalp büyümesi, beyinde damar tıkanıklığı ve üç böbreklilik gibi sağlık problemleri olduğu ortaya çıktı. Şişli Etfal Hastanesi başhekimi Rıfat Hamdi’nin bildirdiğine göre Zaro Ağa, ölmeden önce 162 yaşında olduğunu iddia etmişti. Mezarı Eyüpsultan mezarlığındadır. Pierre Loti Kahvesi’ne çıkan yolun ortasında, yolun ikiye ayrıldığı noktada, sol taraftaki mezarlıktadır. Mezar taşında “Bitlisli Şemsi Ağa oğlu 160 yaşında ölen Zaro Ağa’nın ruhuna Fatiha” yazısı bulunmaktadır.
Tartışmalar Zaro Ağa’nın gerçek yaşı hakkında birçok tartışma bulunmaktadır. Doktorun verdiği ölüm belgesine göre Zaro Ağa’nın yaşı 157 idi. Walter Bowerman’ın 1939’da yayınladığı bir araştırma raporuna göre ise Zaro Aga’nın öldüğünde 157 değil 97 civarında olduğu belirtilmiştir.
Zaro Ağa'nın uzun yaşamasının sırrı ne?
Zaro Ağa ölmeden önce verdiği bir röportajda uzun yaşamanın sırrı olarak hergün yoğurt yediğini ve Bitlis yöresinin yöresel ürünlerini yediğini belirtmişti. Zaro Ağa'nın da belirttiği gibi yoğurt gerçekten insan yaşamını uzatıyor mu?
Yoğurt, insan sağlığına çok yararlı bir besindir. Yoğurt, protein, kalsiyum, probiyotik ve vitaminler içerir ve bu sayede bağışıklık sistemini destekler, sindirimi rahatlatır, kemikleri sağlamlaştırır, kolesterolü azaltır ve kilo verdirir. Yoğurt ayrıca kalp ve damar hastalıkları, kanser gibi ciddi hastalıklara karşı da koruyucudur. Bazı araştırmalar, yoğurt yemenin uzun vade de insan ömrünü uzattığını ortaya koymaktadır.
