Çanakkale, Türkiye’nin iki kıtada toprakları olan ve boğazı bulunan iki ilden biridir. Marmara Bölgesi’nde, kuzeybatıda yer alır. 2023 yılı sonu itibarıyla 12 ilçesi ve bu ilçelere bağlı 81 mahallesinde toplam 563.734 kişi yaşamaktadır. Çanakkale, tarihi ve kültürel zenginliğiyle de önemli bir ildir. Çanakkale jeopolitik konumu ve ülke tarihi açısından önemi ile öne çıkan bir şehrimizdir.Peki Çanakkale'nin en güzel ilçesi ve mahallesi hangisidir? merak edilen bu sorunun cevabı haberimizin içinde yer almaktadır.

Çanakkale Tarihi

Çanakkale

Troya’nın antik kalıntıları Çanakkale ilinin sınırları içinde yer almaktadır. Bu bölgede ilk insan izleri yaklaşık 6000 yıl önce Bakır Çağı’nda görülmüştür. Ancak bu döneme ait şehrin kimler tarafından kurulduğu ve nasıl yaşadığı konusunda çok az bilgi vardır. Yapılan arkeolojik kazılar ve araştırmalar sonucunda, bölgedeki en eski yerleşim yeri olarak Kumtepe Höyüğü belirlenmiştir. Bu höyük, MÖ 4.800 - 4.000 yılları arasında kurulmuş ve daha sonraki dönemlerde de farklı kültürlerin izlerini taşımıştır.

Bölgeye ilk kez 1934 yılında Cincinnati Üniversitesi’nden J.L. Caskey ve J. Sperling kazı yapmışlardır. MÖ 3000 yılında inşa edilen Troya şehri, bir deprem sonucu MÖ 2500 yılında harap olmuştur.[8] Daha sonra bölgeye gelen göçlerle nüfus yapısı değişen Çanakkale, MÖ 7. yüzyılda Lidya Krallığı’nın egemenliğine girmiştir.

MÖ. 6. yüzyılın ortasından itibaren ise bölge Pers İmparatorluğu’nun kontrolüne geçmiştir. Pers imparatorları Darius ve Xerxes, Çanakkale Boğazı’nı önemli bir stratejik nokta olarak görmüş ve burada köprüler inşa ettirmişlerdir. Yunanlı tarihçi Herodot, Avrupa’ya geçmek için boğaz üzerinde ilk köprüyü kuranın Xerxes olduğunu yazmıştır.

MÖ 386’da Sparta ile Persler arasında imzalanan Kral Barışı ile Persler bölgedeki hakimiyetlerini pekiştirmişlerdir.

MÖ 334 yılında ise Makedonya Kralı Büyük İskender, Persleri yenmek için Çanakkale Boğazı’nı geçmiş ve bugünkü Karabiga yakınlarında Kocabaş Çayı (Granikos)'nda Pers ordusuyla savaşmıştır. Bu savaşı kaybeden Persler, bölgeyi Büyük İskender’e bırakmak zorunda kalmışlardırFakat İskender’in erken yaşta ölmesi üzerine bölgeyi onun komutanlarından Antigonos yönetmeye başlamıştır. O da uzun süre kalamadan, Balkanlar’dan gelen Kelt kökenli Galatlar, bölgeye yerleşmişlerdir.

 MÖ 133’te Pergamon Kralı III. Attalos’un vasiyetiyle Roma’ya bağlanan Çanakkale, Asia eyaletinin bir parçası olmuştur.Roma İmparatorluğu’nun 395’te Doğu ve Batı olarak ikiye bölünmesinden sonra, bölge Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu’nun yönetimine girmiştir.İmparator Justinian boğazın kontrolünü sağlamak için modern Eceabat yakınlarındaki Sestos bölgesinde bir kale yaptırmıştır.

Bölgede Türk hakimiyeti ise 11. yüzyıl sonlarında ünlü denizci Çaka Bey’in seferleriyle başlamıştır. Sonra Karesi Beyliği ile devam eden Türk hakimiyeti, 1361 yılında beyliğin Osmanlı İmparatorluğu’na katılmasıyla bölgede yaklaşık 600 yıl sürecek bir Osmanlı dönemi başlamıştır.

Osmanlı dönemi ve Çanakkale savaşları

çanakkale savaşı

Çanakkale ilinin eski merkezi Biga iken, Cumhuriyet döneminde, Çanakkale Savaşları’nda kazanılan zaferlerin anısına ilin adı ve merkezi Çanakkale olarak değiştirilmiştir. İlin adının kaynağı ise bölgede gelişen çanak-çömlek sanatından gelir. Şehrin iki önemli simgesi olan Kale-i Sultaniye ve çanakçılık birlikte anıldıkça da şehre “Çanakkale” denilmeye başlanmıştır.

1452 yılında Fatih Sultan Mehmet, Bizans’a destek veren Papalık Devleti’ni engellemek ve Çanakkale Boğazı’nı tamamen kontrol altına almak için boğazın en dar yerinde Kilitbahir köyüne Kilitbahir Kalesi’ni inşa ettirmiştir. 1915 yılında ise Çanakkale Savaşları, Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında yaşanmıştır.

İtilaf Devletleri’nin birleşik orduları denizden boğazlara girmeye çalışmış ancak araç ve personel kaybına uğrayarak başarısız olmuştur. Daha sonra karadan çıkarma yapmaya karar veren İtilaf Devletleri, Yarbay Mustafa Kemal’in komuta ettiği Osmanlı kuvvetleriyle karşılaşmıştır.

Mustafa Kemal’in başarılı stratejileri sayesinde İtilaf Devletleri’nin ilerlemesi durdurulmuş, iki taraf da üstünlük kuramamış ve karadan saldırı da sonuçsuz kalmıştır.

Çanakkale ilçeleri

çanakkale ilçeleri

Çanakkale, Marmara Bölgesi’nin güneybatı ucunda, Marmara ve Ege Denizi’ne kıyısı olan bir ildir. Çanakkale Boğazı, ilin hem ekonomik hem de stratejik açıdan önemli bir konuma sahiptir. Çanakkale, ayrıca tarihi ve kültürel mirasıyla da zengin bir ildir. Çanakkale Savaşı, Truva Antik Kenti, Assos Antik Kenti, Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı gibi pek çok değerli yer ilin sınırları içinde bulunur.Çanakkale’nin 11 adet ilçesi vardır. Bunlar;

Ayvacık: Ege Denizi’ne kıyısı olan bir ilçedir. Küçükkuyu, Assos, Babakale gibi turistik mekanlara sahiptir. Zeytin ve zeytinyağı üretimi ilçenin önemli bir gelir kaynağıdır.

Bayramiç: İlin kuzeyinde yer alan bir ilçedir. Kazdağları’nın yamaçlarında yer alır. Doğal güzellikleri ve tarihi eserleriyle dikkat çeker. Zeus Altarı, Antandros Antik Kenti, Hasanboğuldu Şelalesi gibi yerler görülmeye değerdir.

Biga: İlin en kalabalık ilçesidir. Marmara Denizi’ne kıyısı vardır. Tarım ve hayvancılık ilerlemiştir. Biga Çayı, Karabiga Kalesi, Parion Antik Kenti gibi yerler ilgi çekicidir.

Bozcaada: Türkiye’nin üçüncü büyük adasıdır. Ege Denizi’nde bulunur. Şarapçılık ve turizm ilçenin önemli gelir kaynaklarıdır. Tarihi kale, rüzgar gülleri, plajlar ve bağlar adanın simgeleridir.

Çan: İlin en kalabalık ikinci ilçesidir. Biga Çayı’nın kenarında kurulmuştur. Sanayi ve tarım gelişmiştir. Termik santral, çimento fabrikası, seramik fabrikası gibi önemli tesisler bulunur.

Eceabat: Çanakkale Boğazı’nın Avrupa yakasında bulunan bir ilçedir. Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nın büyük bir kısmı ilçe sınırları içindedir. Çanakkale Savaşı’nda yaşanan çarpışmaların izleri halen görülebilir. Şehitlikler, anıtlar, müzeler ve siperler ziyaret edilebilir.

Ezine: İlin batısında yer alan bir ilçedir. Kazdağları’nın yamaçlarında yer alır. Peynircilik ve zeytincilik ilçenin önemli gelir kaynaklarıdır. Ezine peyniri meşhurdur. Troya Antik Kenti, Apollon Smintheus Tapınağı, Alexandria Troas Antik Kenti gibi tarihi yerler görülmeye değerdir.

Gelibolu: Çanakkale Boğazı’nın Avrupa yakasında bulunan bir ilçedir. Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nın bir kısmı ilçe sınırları içindedir. Balıkçılık ve turizm gelişmiştir. Gelibolu Kalesi, Aynalı Çarşı, Hamzakoy Plajı gibi yerler ilgi çekicidir.

Gökçeada: Türkiye’nin en büyük adasıdır. Ege Denizi’nde bulunur. Turizm ve tarım gelişmiştir. Rum köyleri, plajlar, göller ve mağaralar adanın cazibe merkezleridir.

Lapseki: Çanakkale Boğazı’nın Asya yakasında bulunan bir ilçedir. Boğazın en dar yeri olan Nara Burnu ilçe sınırları içindedir. Balıkçılık ve tarım önemli gelir kaynaklarıdır. Lapseki Kalesi, Çardak Köyü, Nara Plajı gibi yerler görülmeye değerdir.

Yenice: İlin güneyinde yer alan bir ilçedir. Kazdağları’nın yamaçlarında kurulmuştur. Ormanlık alanları ve doğal güzellikleriyle dikkat çeker. Trekking, rafting, kamp gibi aktiviteler yapılabilir.

2023 yılı nüfus sayımına göre, Çanakkale'nin nüfusu 563.734 kişi olarak belirlenmiştir.

Çanakkale'de gezilecek yerler?

Çanakkale'de nereye gidilir.Çanakkale'ye gittiğinizde mutlaka görmeniz gereken yerler neresi?

Çanakkale Şehitleri Anıtı ve Harp Müzesi

Çanakkale Şehitliği ve Şehitler Anıtı

Çanakkale Savaşı’nın yaşandığı bölgeyi görmek ve şehitlerimizi anmak için ziyaret edebileceğiniz Çanakkale Şehitleri Anıtı ve Harp Müzesi, 1971 yılında ziyarete açıldı. Anıt, 41,7 metre yüksekliğinde ve 4 kolonlu bir yapıdır. Harp Müzesi ise savaşta kullanılan silahlar, mühimmatlar, üniformalar, fotoğraflar ve belgeler gibi pek çok eser sergilemektedir.

Kilitbahir Kalesi 

çanakkale Kilitbahir Kalesi

Çanakkale Boğazı’nın en dar yeri olan Kilitbahir köyünde bulunan Kilitbahir Kalesi, Fatih Sultan Mehmet tarafından 1452 yılında yaptırılmıştır. Kale, boğazın kontrolünü sağlamak ve Bizans’a yardım gönderen Papalık Devleti’ni engellemek amacıyla inşa edilmiştir. Kale, yuvarlak kuleleri, surları ve giriş kapısı ile görkemli bir görünüme sahiptir.

Truva Antik Kenti

çanakkale Truva Antik Kenti

Dünyanın en eski medeniyetlerinden birine ev sahipliği yapan Truva Antik Kenti, Çanakkale’nin Ezine ilçesine bağlı Tevfikiye köyünde yer almaktadır. Truva, Homeros’un İlyada destanında anlattığı Truva Savaşı’nın yaşandığı yer olarak ünlüdür. Antik kentte 9 farklı döneme ait 23 tabaka bulunmaktadır. Truva Antik Kenti, 1998 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır.

Troya Müzesi 

çanakkale Troya Müzesi

Truva Antik Kenti’nin yakınında bulunan Troya Müzesi, 2018 yılında açılmıştır. Müze, antik kentin tarihini ve kültürünü anlatan pek çok eser sergilemektedir. Müzede antik kentte yapılan kazılarda bulunan çömlekler, sikkeler, heykeller, takılar, silahlar gibi pek çok obje bulunmaktadır. Ayrıca müzede Truva Savaşı’nın canlandırıldığı bölümler de vardır.

Çanakkale Aynalı Çarşı 

Çanakkale Aynalı Çarşı

Çanakkale’nin merkezinde bulunan Aynalı Çarşı, 1890 yılında inşa edilmiştir. Çarşı, adını giriş kapısının üzerindeki aynalardan almaktadır. Çarşıda hediyelik eşya, çanak-çömlek, takı gibi pek çok ürün satılmaktadır. Aynalı Çarşı aynı zamanda tarihi bir öneme de sahiptir. Çünkü çarşıda Kurtuluş Savaşı sırasında silah kaçakçılığı yapılmıştır.

Assos (Behramkale Köyü)

Çanakkale Assos (Behramkale Köyü)

Ege Denizi kıyısında bulunan Assos, Çanakkale’nin Ayvacık ilçesine bağlı Behramkale köyünde yer almaktadır. Assos, antik çağda önemli bir kültür ve bilim merkezi olmuştur. Antik kentte Aristoteles’in de ders verdiği bir felsefe okulu bulunmaktadır. Assos’ta gezilebilecek yerler arasında Athena Tapınağı, Antik Tiyatro, Agora, Nekropol, Surlar ve Liman bulunmaktadır.

Çanakkale Saat Kulesi 

Çanakkale Saat Kulesi

Çanakkale’nin simgelerinden biri olan Saat Kulesi, 1897 yılında inşa edilmiştir. Kule, 25 metre yüksekliğinde ve 4 katlıdır. Kulenin her yönünde birer saat bulunmaktadır. Kulenin altında ise bir çeşme vardır. Saat Kulesi, Cumhuriyet Meydanı’nda yer almaktadır.

Bozcaada

Çanakkale bozcaada

Türkiye’nin üçüncü büyük adası olan Bozcaada, Ege Denizi’nde yer almaktadır. Ada, şarapçılık ve turizm ile ünlüdür. Ada, tarihi kale, rüzgar gülleri, plajlar ve bağlar ile göz kamaştırır. Ada, aynı zamanda tarihi açıdan da önemlidir. Çünkü ada, Çanakkale Savaşı’nda önemli bir rol oynamıştır.

Gökçeada

Çanakkale gökçeada

Türkiye’nin en büyük adası olan Gökçeada, Ege Denizi’nde yer almaktadır. Ada, turizm ve tarım ile gelişmiştir. Ada, Rum köyleri, plajlar, göller ve mağaralar ile turistlerin ilgisini çeker. Ada, ayrıca doğal güzellikleriyle de öne çıkar. Ada, Türkiye’nin ilk ve tek Cittaslow (Sakin Şehir) unvanına sahip adasıdır.

Çanakkale'nin en güzel ilçesi hangisidir?

Çanakkale, hem şehir merkezi hem de ilçeleriyle birlikte gezilecek ve görülecek yerler bakımından birçok seçeneğe sahiptir.Çanakkale'ye bağlı Ayvacık, Bozcaada ve Gökçeada, sahil olduğu plajlar ve eğlence tesisleri ile birlikte şehrin en turistik ilçeleri arasında öne çıkmaktadır.

  1. Ayvacık: Ege Denizi kıyısında bulunan Ayvacık, Küçükkuyu, Assos, Babakale gibi turistik yerlere ev sahipliği yapar. Zeytin ve zeytinyağı üretimi önemli bir gelir kaynağıdır. Assos Antik Kenti, Athena Tapınağı, Antik Tiyatro, Agora gibi tarihi eserleri görebilirsiniz. Ayrıca Sivrice Plajı, Gürpınar Halk Plajı ve Kadırga Plajı gibi güzel plajlarda denizin tadını çıkarabilirsiniz.

  2. Bozcaada: Türkiye’nin üçüncü büyük adası olan Bozcaada, Ege Denizi’nde yer alır. Şarapçılık ve turizm önemli gelir kaynaklarıdır. Tarihi kale, rüzgar gülleri, plajlar ve bağlar adanın simgeleridir. Ada, aynı zamanda tarihi açıdan da önemlidir. Çünkü ada, Çanakkale Savaşı’nda önemli bir rol oynamıştır.

  3. Gökçeada: Türkiye’nin en büyük adası olan Gökçeada, Ege Denizi’nde bulunur. Turizm ve tarım gelişmiştir. Rum köyleri, plajlar, göller ve mağaralar adanın cazibe merkezleridir. Ada, ayrıca doğal güzellikleriyle de öne çıkar. Ada, Türkiye’nin ilk ve tek Cittaslow (Sakin Şehir) unvanına sahip adasıdır.

    Cumhurbaşkanlığı atama kararları Resmi Gazete'de! Cumhurbaşkanlığı atama kararları Resmi Gazete'de!

Bu ilçeler dışında da Çanakkale’nin birçok güzel ilçesi vardır. Bayramiç, Biga, Çan, Eceabat, Ezine, Gelibolu ve Lapseki gibi ilçeler de gezilecek yerler bakımından birçok seçenek sunar.

Çanakkale'nin en güzel mahallesi hangisidir?

  1. Barbaros Mahallesi: Çanakkale’nin merkezindeki Barbaros Mahallesi, şehrin en eski ve en canlı mahallelerinden biridir.  Ayrıca mahallede pek çok kafe, restoran, bar ve mağaza da vardır. Mahallede konaklamak isterseniz, size uygun bir otel bulabilirsiniz.

  2. Cumhuriyet Mahallesi: Bozcaada’nın en büyük mahallesi olan Cumhuriyet Mahallesi, adanın Rum Mahallesi olarak da bilinir. Mahallede Rum mimarisinin izlerini taşıyan taş evler, dar sokaklar, renkli kapılar ve pencereler görebilirsiniz. Mahallede ayrıca Bozcaada Kalesi, Rüzgar Gülleri, Bozcaada Müzesi gibi ilgi çekici yerler de bulunmaktadır. Mahallede şarapçılık ve turizm gelişmiştir. Mahallede pek çok şarap evi, butik otel ve pansiyon da vardır.

  3. Zeytinli Köyü: Gökçeada’nın en büyük köyü olan Zeytinli Köyü, adanın Rum köyleri arasında en çok ziyaret edilenidir. Köyde Rum kültürünün izlerini taşıyan tarihi evler, kiliseler, çeşmeler ve mezarlıklar görebilirsiniz. Köyün adını aldığı zeytin ağaçları ise köyün doğal güzelliğine katkı sağlar. Köyde ayrıca Gökçeada’nın meşhur sakızlı muhallebisi ve lokumu yapılır. Köyde konaklamak isterseniz, size uygun bir pansiyon bulabilirsiniz.

  4. Kemalpaşa mahallesi: Çanakkale Merkez ilçesinin bir mahallesi olan Kemalpaşa Mahallesi, tarihi ve kültürel açıdan zengin bir yerdir. Mahallede, Osmanlı döneminden kalma Aynalı Çarşı, 1897 yılında inşa edilen Saat Kulesi, 16. yüzyılda yapılan Yalı Cami ve ünlü hukukçu Muammer Aksoy’un adını taşıyan park gibi görülmeye değer yerler vardır. 

Bu mahalleler dışında da Çanakkale’nin birçok güzel mahallesi vardır. Ayvacık’ta Küçükkuyu Mahallesi, Eceabat’ta Kilitbahir Mahallesi, Ezine’de Tevfikiye Mahallesi gibi mahalleler de gezilecek yerler bakımından birçok seçenek sunmaktadır.

Bu konuda net bir veri olmasada yapılan araştırmalara göre  çıkan sonuçlarda Çanakkale'nin en güzel ilçesi sorusunun cevabı Ayvacık ve en güzel mahallesi sorusunun cevabı ise Barbaros Mahallesi olarak çıkıyor.

Kaynak: Hatice Zeybek