"Eftalya" son zamanlarda çok yaygınlaşmaya başladı. Bununla beraber ne anlama geldiğide merak konusu oldu. Fakat merak edilen konuların en başında ise Eftelya nedir? Eftelya'nın hikayesi nedir? Eftelya şarkısı ne anlama gelir? İşte bu ve buna benzer soruların cevaplarını sizler için derledik. Haberimizin içeriğindedir...
Eftalya isminin anlamı nedir?
Eski ve uzun süredir kullanılan bu isim genelde kızlara verilmektedir. İsmin kökeni Yunanca'dır. En bilinen anlamı "deniz kızı" olan bu isim ayrıca "bereketli, verimli, çiçek ve çiçek açma" anlamlarına da gelmektedir.
Eftalya, ayna adlı müzik grubunun bir şarkısının adıdır. Eftalya ile ilgili başka şarkılarda bulunmaktadır. Ayrıca bazi yerlerde bu isme özel işletmeler, oteller yada kafelerde bulunmaktadır.
Eftelya'nın hikayesi nedir?
Kitabın yazarı Thomas Korovinis Eftalya ile 1989 yılında İstanbul’da tanışmış. Kendi tabiri ile Eftelya “Yunan Konsolosluğu’nun önünde orada cüzi miktarda parasal yardım bulmaya çalışan son trajik figürlerden biri.
O zaman seksen yaşlarında olan Eftelya’nın, hikâyesini kendine has üslubuyla paylaştığı Korovinis bu kaydı sekiz yıl sonra Eftelya’nın diline hiç müdahale etmeden kitaba aktarmış.
Erkeklerin başlattığı bir savaşta kaybolan bir küçük kız, erkek egemen toplumda nefes almaya çalışan bir ergen ve bu erkek dünyanın kuralına boyun eğmek zorunda kalan bir kadın.
“Ne olur sonu güzel bitsin” arzusuyla başlayan bu yazı okulunun ilk günü, Eftelya güzel kalemlerini koyup çantasına, okul yolunu tutuyor. Derste uyuyakalan Eftelya, bir kedi sayesinde uyanıyor.
Uyanıp dışarı çıktığında ilk gördüğü şey, elinde tüfeği ile bir asker karşıdaki evin kapsının önünde ve içeride, evin bahçesinde ise bir adam asılmış halde.
5 Aralık 1917 Erzincan Mütarekesi Eftelya’nın gözlerinden anlatılıyor tam bir çocuk aklı ve diliyle.
Babası cezaevine girdikten sonra annesi ve ninesi ile kalan Eftelya ikisinin de ölümünün ardından bir Osmanlı kadını tarafından kaçırılıyor.
Doğup, büyüdüğü Giresun’dan Poli’ye (İstanbul’a) getiriliyor. Böylece Eftalya’nın Çika olma yolculuğu başlıyor. İstanbul’da babasını delirmiş olarak bulan Eftalya’yı halası himayesine alıyor.
Bu topraklarda hem azınlık hem de kadın olarak yaşamaya çalışan Eftelya, Sonrasında bir adamla tanışıyor, yabancı bir asker. "çika" adınıda bu adamdan almaktadır.
Adam onu namusuyla beklemesini istiyor. Fakat Eftelya kötü insanlarla kötü işe karışıyor. Bir yol ararken adaşı Denizkızı Eftalya’nın sesiyle nasıl hüzünlendiğini anlatıyor. Onu hüzünlendiren adaşının çok genç yaşta, paşaların keyfi için bir gemide şarkı söyledikten sonra hastalanıp ölmesiyle de şarkıları susuyor.
Eftelya son dersi de böylelikle Denizkızı'ndan alıyor. Eftalya’nın hikâyesinin bir kadın hikâyesi olduğu kadar önemli bir dönem anlatısı oluğunu da söylemek lazım.
Yazar Korovinis önsözde bunu şöyle açıklıyor: “Bizim insanlarımızdan birinin sürükleyici hayat hikâyesinin içinde çağdaş Türk-Yunan tarihinin birçok mihenktaşı beliriyor ve İstanbul’un son birkaç on yılının toplumsal hayatının karakteristik figür ve olayları gözümüzün önünden bir film şeridi gibi geçiyor”.
Kullanılan dil ise yazara göre hem dramatik hem de çeşitli lehçelerin birleşiminden oluşuyor. Korovinis bunu şöyle özetliyor; “İstanbullu Rumların yerel söyleyiş- leri, hâlâ kullanılan çeşitli Türkçe deyimler ve birkaç Pontusça kelimeden oluşan bir karışım” Bu bağlamda en dikkat çeken bölümlerden biri Eftalya’nın Fahişe Çika olduktan sonra başından geçen bir olay; Evinde kaldığı Madam onun için birkaç adamla pazarlık yapıyor ve Çika da bu pazarlığa kulak misafiri oluyor.
Ardından odaya dalıp durumun ne olduğunu ona da açıklamasını istiyor ve adamlar “Seni alacağız Biz üç tane zengin çiftiz. Seni iyi bir eve götüreceğiz.” Çika ise bu durumdan hoşlanmıyor ve böyle şeyleri daha önce duyduğunu anlatıyor.
Aynı adı taşıyan bu iki kadın adlarını bilmedikleri adamların savaşlarında, onlara taktıkları isimlerle bu dünyadan geçtiler.
“ Bir toplumdaki düşünce biçimi, o toplumdaki egemen sınıfın düşünceleridir.”
Eftalya’nın hikâyesini kısa bir şekilde değindik şimdide "Denizkızı Eftalya’nın bir şarkısına göz atalım...
Eftelya şarkısı ne anlama gelir?
Bir el uzanır bana Sınırların ardında
Bir el uzanır bana Sınırların ardında
Büyümeli sevdamız Kardeşlik toprağında
Büyümeli sevdamız Kardeşlik toprağında
Ver elini ver bana Eftelya Uzansın elimiz Eftelya
Benim divane gönlüm Seni ister Eftelya
Benim divane gönlüm Seni ister Eftelya
Ver elini ver bana Eftelya Uzansın elimiz Eftelya
Benim divane gönlüm Seni ister Eftelya
Benim divane gönlüm Seni ister Eftelya
Aynı topraktan geldik Biz bize benzeriz
Aynı topraktan geldik Biz bize benzeriz
Sevdayla dururken Neden kavga ederiz
Sevdayla dururken Neden kavga ederiz
Ver elini ver bana Eftelya Uzansın elimiz Eftelya
Benim divane gönlüm Seni ister Eftelya
Benim divane gönlüm Seni ister Eftelya
Ver elini ver bana Eftelya Uzansın elimiz Eftelya
Benim divane gönlüm Seni ister Eftelya
Benim divane gönlüm Seni ister Eftelya