Türk mitolojisinde kutsal olarak kabul edilen ayrıca ulusal bir sembol olarak görülen Gökbörü, Türk milleti için hala saygınlığını korumaktadır. Bozkurt, Boskord, Pusgurt, Bozkaskır, Çalkurd, Börteçine, Börteşına, Gökkurt veya Kökbörü gibi isimlerle de bilinen Gökbörü nedir, Gökbörü ne anlama geliyor gibi sorular bu kelimeyle ilk kez karşılaşanların gündeminde yer alıyor.
Özellikle Bozkurt ve Gökkurt, anlamlarıyla anılan Gökbörü, eski Türk kültürüyle yeni tanışanların incelediği konular arasında yer alıyor. Türk mitolojisinde son derece önemli bir yere sahip olan bu Gökbörü nedir, Gökbörü ne demek gibi sorular ile inceleniyor. Ayrıca Gökbörü hangi destanda geçer, Börü nedir? Gökbörüler kimdir? Son Gökbörü kimdir? Soruları da bu konu içerisinde merak ediliyor. İşte Türk mitolojisinde Gökbörü ve anlamı...
Gökbörü nedir kime denir?
Gökbörü nedir kime denir oldukça merak edilen sorular arasında yer alamaktadır. Öncelikle Gök, mavi, Börü ise, kurt anlamına gelmektedir yani Gökbörü mavi kurt anlamına gelir.Tüyleri gök renginde olan kurtlar arasından oldukça nadir rastlanan Gökbörü, o dönemde insanların dikkatini çekiyor ve özel bir isimle nitelendiriliyordu. Türk efsanelerine göre 100 yılda bir ya da iki kez görülen, tüyleri açık mavi, gök rengi olan kurt cinsine, Gökbörü denir.
Gökbörü, bir diğer adıyla Bozkurt savaşçılığı ve savaş ruhunu, özgürlüğü doğayı ve gücü temsil eder. Türk ulusunun başına bir iş geldiğinde, bir tehdit belirdiğinde ortaya çıkar ve yol gösteren Gökbörü, sembolü çadırların önüne, tepesinde altından kurtbaşı bulunan direkler dikilir.
Gökbörü hangi destanda geçiyor?
Gökbörü, Türk mitolojisinde eski zamanlarda yaşamış olan Türkler tarafından 100 yıl içerisinde bir veya iki kez görülen kurttur. Gök, yani gökyüzü, Börü ise, yalnız kurt, yiğit anlamına gelmektedir. Gökbörü, Oğuz Kağan destanına da konu olmuş, ve destan içerisinde yer almıştır. Destanda Gökbörü, muhteşem özelliklere sahip olan bir canlı olarak tasvir edilmiştir.
Göktürk destanları arasında yer alan Ergenekon Destanı'nda, tuzağa düşürülerek birkaç kişi kalıncaya dek yok edilen Türklere gökbörünün yardım edişi anlatılır. Dağların arasında yer alan ovaya sığınan Türkler, burada yerleşir ve çoğalır. Yüzyıllarca burada yaşadıktan sonra buraya sığamayan Türkler, dağdan çıkmak için yol arar ancak bulamaz. Çevredeki dağların demirden yapıldığını fark eden Türkler demiri eriterek çıkarlar. Bu sırada kendilerine Börteçine adlı bir erkek kurt rehberlik eder.
Bozkurt nedir?
Bozkurt, Türk, Moğol ve Altay mitolojisinde gücü temsil eden kutsal hayvan olarak bilinmektedir. Bu kelime Boskord, Pusgurt, Bozkaskır, Çalkurd, Börteçine Börteşına, Börtöşono, Gökkurt, Kökbörü Gökbörü gibi anlamlarıyla bilinmektedir.
Yol gösterici, kutlu kurt, tüm Türk ve Moğol boylarının ortak inancı olarak sayılır. Türk ve Moğol boyları, soylarının bu kutlu varlıktan çoğaldığına inanırlar. Soyun bir diğer yanı Gökkurt’tan, diğer yanı ise Gökgeyik’den geldiği bilinmektedir. Kurt sürülerinin başında bulunup idare eden kurtlara da Gökkurt denilir. Börü ve Kaskır kelimeleri de diğer lehçe ve şivelerde kurt anlamına gelir.
Bozkurt gökyüzünün temsili iken Alageyik yeryüzünü temsil eder.
Göktürklerin gök (mavi) bayraklarında bu nedenle kurtbaşı resmi bulunur. Bozkurt, savaşçılığı, savaş ruhunu, özgürlüğü, hızı, doğayı ve aklı, sahayı okuyabilme gücünü temsil eder. Bozkurt,Türk ulusunun başına bir iş geldiğinde, bir tehdit belirdiğinde ortaya çıkar ve yol gösterdiği bilinmektedir. Çadırların önüne tepesinde altından kurtbaşı bulunan direkler dikilir ve savaş ruhu kurt görünümüne bürünür.
6 y.y. ait bir taş anıtında geçen, kurttan süt emen bir çocuk betimlenmektedir. Erenler, evliyalar zaman zaman kurt kılığına girerler. Bozkurda “Gök Oğlu” da denir. Halk kültüründe Bozkurt dişinin cepte taşınmasının nazardan koruyacağına inanılır. Yakut metinlerinde Bosko olarak bahsedilir. Kırgızlarda, bozkırda gezerken kurt görmek uğurdur. Rüyada kurt görmek de yine hayra yorulur. Hamile kadının nazardan korunması için yastığının altına kurt dişi veya derisi koyulur. Kurdun koyun sürüsüne dalması veya ahıra girmesi bereket sayılırdı. Başkurt rivayetlerine göre kurt onların atalarının önüne düşerek yol göstermiştir. Bu nedenle kendilerine başlarında kurt bulunan anlamına gelen Başkurt denmiştir. Hilal taktiği veya Turan,Türk taktiği adı verilen yarım çember ile düşmanı ortaya alıp çemberi kapatma stratejisinin kurtlardan görülerek ilk defa Türkler tarafından uygulanmıştır.
Türk mitolojisinde Bozkurtun önemi nedir?
Bozkurt, Türklerin vazgeçilmez ulusal sembolüdür. Tarih öncesi dönemlerden bu yana Türk milleti tarafından kutsal sayılmıştır. Bozkurt'un kutsal sayılmasının ve Türklerin ulusal sembolü olmasının en önemli sebeplerinden biri de Türklerin bir bozkurdun soyundan geldiklerine inanmalarıdır.
Bozkurt, geçmişimizde, bugünümüzde ,yarınımızda Türk milliyetçiliğinin sembolü olarak kalmıştır. Ayrıca Atatürk tarafından da ulusal sembol ilan edilmiş ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında Türk parası üzerine Bozkurt resimleri basılmıştır.
Gökbörüler kimdir? Son Gökbörü kimdir?
ilk Gökbörü Oğuz Kağan'ın kendisidir. Kendisi de bütün Türkleri bir arada toplamayı başaran büyük kağandır.
Oğuz Kağan, Türk mitolojisinde Oğuz Türk Devleti’nin kurucusu olarak kabul edilir. Bütün hayatı boyunca Gökbörü, kendisine kılavuzluk etmiştir ve Oğuz Kağan'nın hayatı, daha doğumundan başlayarak olağanüstü olaylarla doludur.
Son Gökbörü de Atatürk'dür.
Atatürk tarafından da ulusal sembol ilan edilmiş ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında Türk parası üzerine Bozkurt resimleri basılmıştır.
