Türkiye’de e-ticaretin önemli bir ayağı haline gelen Instagram’ın 9 gün boyunca kapalı kalması ile ilgili Altınbaş Üniversitesi Uluslararası Ticaret Bölümü Bölüm Başkanı Doktor Öğretim Üyesi Dr. Deniz Akgül önemli değerlendirmelerde bulundu.
“Küçük işletmeler gelirlerinin büyük bir kısmını kaybetme riskiyle karşı karşıya kaldılar”
Dr. Deniz Akgül, platformun hem küçük işletmeler hem de büyük markalar için müşteri kitlesine ulaşmada kritik bir rol oynadığının altını çizerek, “Instagram’ın kapanmasıyla birlikte büyük markaların yanı sıra Instagram üzerinden satış yapan küçük işletmeler, gelirlerinin büyük bir kısmını kaybetme riskiyle karşı karşıya kaldılar. İşletmeler, Instagram üzerinde yürüttükleri reklam kampanyalarını durdurmak zorunda kaldılar.
Bu durum, özellikle dijital pazarlama ajansları ve sosyal medya yöneticileri için de olumsuz bir etki oluşturdu. Yine, Instagram DM (Direkt Mesaj) özelliği, müşteri hizmetleri için yoğun bir şekilde kullanılan bir kanal. Kapanma nedeniyle, işletmeler müşterileriyle iletişimde zorlandı ve bu da müşteri memnuniyetini olumsuz yönde etkiledi” dedi.
En çok etkilenen sektörler moda, kozmetik, turizm ve aksesuar oldu
“Instagram’ın görsel odaklı yapısından en çok fayda sağlayan gruplar arasında yer aldığı için başta moda, kozmetik, turizm, takı ve aksesuar gibi sektörlerde faaliyet gösteren işletmelerin satışlarında ciddi düşüşler yaşandı” diye konuşan Dr. Akgül sözlerine şöyle devam etti:
“Özellikle butik tarzı küçük işletmeler, Instagram üzerinden büyük bir müşteri kitlesine hitap ediyor. Satışlarının büyük bir kısmını bu platformdan gerçekleştiren bu işletmeler, kapanma nedeniyle ciddi gelir kaybı yaşadı.
Güzellik ve bakım ürünleri de Instagram üzerinden yoğun bir şekilde pazarlanan ürünler arasında. Makyaj sanatçıları ve güzellik blogları aracılığıyla yapılan satışlar, kapanmanın ardından ciddi şekilde düştü. Kişisel el işi ürünleri satan küçük işletmeler, özellikle de evden çalışan kadın girişimciler, Instagram’ın kapalı olmasından en çok etkilenen kesimler arasında yer alıyor.
Yine turizm sektöründe yer alan küçük oteller, turist rehberleri gibi işletmeler de görünürlüklerini bu platform aracılığı ile sağlamaktaydı. İşin sosyal boyutunu bir kenara bırakırsak, bu işletmeler, genellikle düşük bütçelerle geniş bir kitleye ulaşma imkânı buluyordu ve kapanma bu imkânı ellerinden almıştı.”
Farklı platformlara yönelindi: Bir dayanışma ruhu söz konusu
Bu durumdan kendilerini korumaya çalışan küçük işletmelerin bu süreçte farklı platformlara yönelmek zorunda kaldığını da aktaran Akgül, “İşletmeler tarafından Shopify, Wix, WooCommerce gibi platformlar, hızlı bir şekilde online mağaza oluşturmak için kullanıldı.
Yine pek çok işletme müşteri iletişimi ve sipariş alımı için WhatsApp ve Telegram grupları oluşturmaya başladı. Uzun zamandır özellikle Y ve Z kuşağı tarafından tercih edilmeyen Instagram’ın kardeş platformu Facebook veya TikTok da geçici çözümler olarak kullanılmaya başlandı.
Ancak, bu platformların görsel odaklı satış stratejileri için aynı verimliliği sağlamadığı pek çok işletmenin dile getirdiği sorunların başında geliyor. Bu aşamada paylaşımlardan görüldüğü kadarıyla da müşteriler, işletmelere destek verme konusunda çok istekliler.
Bir dayanışma ruhu söz konusu. Pek çok müşteri, tercih ettikleri küçük işletmelerin satış yapmaya başladıkları yeni sosyal medya platformlarından alışveriş yaparak bu işletmelere destek vermeye çalıştı” şeklinde konuştu.
“Beklenen e-ticaret hacmine ulaşılmasını zorlaştırabilir”
Son olarak “Instagram'ın kapalı kalması, Türkiye'nin 2024 yılı için hedeflediği 3,4 trilyon TL'lik e-ticaret hacmine ulaşılmasını zorlaştırabilir” diyen Dr. Deniz Akgül sözlerini şöyle sonlandırdı:
“E-ticaret artık tüketicilerin vazgeçemeyeceği bir ticari sistem. Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre 2024 E-ticaret hacmi beklentisi 3,4 trilyon. Dolayısıyla bu alanı kaybetmek istemeyen işletmeler herhangi bir sıkıntı karşısında yeni yöntemler geliştirmek durumunda.
Bu da yeni sosyal medya platformlarının ve e-ticaret odaklı yeni uygulamaların hızla popülerleşmesine yol açabilir. Küçük işletmeler, bu durumdan en az zararla çıkmanın yollarını aradı. Bu süreçte hızlı adaptasyon kabiliyeti, sadık müşteriler ve yeni platformlara hızlı uyum sağlama, ayakta kalmak için her zaman kritik önem taşıyor.”
