Osmanlı Sultanlarının sofralarını süslemiş, kökeni İran'a kadar dayanan, yiyeni bir pişman, yemeyeni bin pişman eden bu tatlının adı sizce neden Pişmaniye. Biliyor musunuz? Biz çok merak ettik ve bu haber yazımızın içeriğine Pişmaniyeye dair herbir konuyu tek tek ele aldık.
Pişmaniyenin kökeni pişmaniyenin tarifi Pişmaniyenin hikayesi İlk pişmaniye ne zaman nerde hangi lider zamanında yapıldı, En iyi pişmaniye markası hangisi, Nerenin pişmaniyesi meşhur, 2023 güncel pişmaniye fiyatları gibi merak edilen tüm soruların cevaplarını haberimizin içeriğinde bulabilirsiniz.İşte Pişmaniyenin adı neden pişmaniye? İşte Pişmaniyenin hikayesi...
Pişmaniyenin adı neden pişmaniye? İşte Pişmaniyenin hikayesi...
Pişmaniye, Osmanlıca adıyla Peşmine yada diğer isimleriyle pişmani, helva-yı kettan, peşimani helva, tel helva, çekme helva, tel tel, tepme helva, keten helva gibi birçok şekilde isimlendirilmiştir.Pişmaniyenin her ne kadar Osmanlı döneminden bu yana günümüze çeşitli isimlerle gelen bu lezzetin asıl kökeninin, İran coğrafyasına kadar dayandığını biliyor muydunuz?
Pişmaniyenin adı neden pişmaniye sorusuna görüntüsü tıpkı koyun yününe benzediği için yün gibi anlamına gelen peşmek kelimesinin zaman içerisinde Türkçede "Pişmaniye" olarak söylenmeye başlamıştır. Peşmine aynı zamanda Osmanlıda yünden, kıldan yapılan bir kumaş türünün adıdır.
Hatta Osmanlı Padişahı Sultan Süleyman'nın oğlu Sultan Bayezid ve Sultan Cihangir’in sünnet düğününde ikram edilen tatlılar listesinde peşmine de yer almıştır. Lamii Çelebi’nin Ferhad ile Şirin Mesnevisinde adı geçen tatlılardan biri olmuştur.
Pişmaniyenin ise Anadolu'ya nasıl dağıldığı konusunda kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte evlerde yapılan bu tatlının zamanla yaygınlaşıp saraylarda da yapılmaya başlamıştır. Pişmaniyenin diğer bir türü olan çekme helva, 1800'lü yıllarda ilk Kastamonu'da üretilmeye başlamıştır.
Türkiye'nin en kalabalık şehirlerinden olan Kocaeli ayrıca ülkenin en önemli sanayi ve ticaret kentlerinden biridir. Kocaeli'de pişmaniyenin meşhur olmasının sebebi ise ustaların ustası olarak bilinen ilk kişinin Kandıralı Hayrettin Usta olduğu biliniyor.
Kocaeli ve çevresinde yaşayan Ermenilerden Şekerci Hacı Agop Dolmacıyan, pişmaniye yapımının Hayrettin Usta'dan öğrendikten sonra İzmit pişmaniyesinin satışa yönelik üretimini başlattı.
Dünya Savaşı'nın sonrasında Dolmacıyan şekerci dükkanını kapatmış ve şehri terk etmiştir.Pişmaniyenin yapımını ve inceliklerini birebir ondan öğrenmiş olan Hacı Agop Dolmacıyan İzmit Muhasebe Başkatipliği’nde görevli soyadı kanunundan sonra Çınar soyadını alan İbrahim Ethem Efendi, Kapanönü semtinde kendine ufak bir şekerci dükkanı açarak pişmaniye üretimini devam etmiştir. Ermeni şeker ustası Dolmacıyan'ın çocuklarına Türkçe ve Fransızca öğretmek üzere dükkanında çalışmış olan İbrahim Ethem Efendi'nin, Kapanönü'ndeki imalathanesinde birçok pişmaniye ustası yetişmiiştir.
Pişmaniyenin ilk standardı, TSE 8787 ile 1987 yılında TSE olsarak kayıtlara geçmiştir.
ilk 2009 yılında Kocaelinin İzmit ilçesinde "Uluslararası Pişmaniye Festivali" düzenlenmiştir. Festival içerisinde Guinness Rekorlar Kitabı'na girmesi için 1040 metre uzunluğunda pişmaniye yapılmış ve İzmit pişmaniye üreticilerinin 1040 metre pişmaniyeyi çekmesi sonucu pişmaniyenin ‘Dünyanın En Uzun Tatlısı’ olarak Guinness Rekorlar Kitabına girmiştir. Uluslararası Pişmaniye Festivali 2009 yılından beridirher yıl düzenli olarak Ekim ayı içerisinde gerçekleştirilmiştir. 2023 yılında ise 15. Uluslararası Pişmaniye Festivali düzenlenmiştir.
İzmit Pişmaniyesi, Kocaeli Esnaf ve Sanatkarlar Odası tarafından 2000 yılında coğrafi konum tescili almak için başvuru yapılmış, 2010 yılında ‘İzmit Pişmaniyesi’ olarak onaylanmış corafi konum tescili alınmıştır.
Bu belge ile "İzmit'e özgü olan havanın nemine, hamur pişirme işlemine, pişirdikten sonraki çekme işlemine, ideal oranlarda kullanılan malzemeleri, ustaların Kandıralı Mustafa Usta öğretisini almış olmasına bağlı olarak" diğer il ve ilçelerde üretilen pişmaniye türlerinden farklı olduğu onaylanmıştır.
Pişmaniyenin adı neden pişmaniye İşte Pişmaniyenin hikayesi...
Pişmaniyenin adı neden pişmaniye olduğuna dair Pişmaniyenin hikayesini anlatan halk arasında günümüze kadar ulaşan birden fazla rivayet bulunmaktadır.Pişmaniyenin hikayesi anlatılan rivayete göre yapımında kullanılan yağ un şeker gibi malzemelerin karışımından sonra kol gücü isteyen bir tatlı olduğu için yapımına girişenlerin, ağdaya kıvam tutturmakta karşılaştıkları güçlükler üzerine bu işe kalkışmış olmaktan duydukları pişmanlığı ifade ettiğinden adı pişmaniye olarak kalmıştır.
Pişmaniyenin adı neden pişmaniye olduğuna dair anlatılan bir diğer pişmaniyenin hikayesi ise, rivayete göre uzun yıllar öncesi, Kocaeli içinde ün salmış bir tatlıcı varmış. Yaptığı tatlılar o kadar meşhurmuş ki yolcuların onun tatlılarını yemek için, dükkanı önünde uzun kuyruklar oluşturup beklemeleri, Baharat ve İpek yollarının geleceğine dair tehlikeye sokmuş.
Bizim bu meşhur tatlıcının, şişman bir de sevgilisi varmış.Usta tatlıcının ise sevgilisinden başka gözü hiçbir şey görmüyormuş. O kadar çok seviyormuş ki, yeni çıkardığı tatlısının adını bile ‘Şişmaniyem’ koymuş. Sonunda çift muradına ermiş ve evlenmişler ancak evlilikleri kıskançlıklar yüzünden, cehennem azabına dönmüş. Uğruna tatlılar yaptığı sevgilisinden ayrılmak zorunda kalan, evlendiğine pişman olan usta tatlısının adını Pişmaniye olarak değiştirmiştir.
Pişmaniye hangi lider zamanında çıktı?
Sultan Bayezid ve Sultan Cihangir’in sünnet düğününde ikram edilen tatlılar listesinde yer alan Pişmaniyenin Anadolu'ya nasıl geldiği bilinmiyor ancak 1800'lü yıllarda Kastamonu'da Pişmaniyenin bir türü olan çekme helva, üretimine başlanmıştır.
Kocaeli'de pişmaniye ustası olarak bilinen ilk kişinin Kandıralı Hayrettin Usta olduğu söylenmektedir.
Pişmaniye İlk nerede yapıldı?
Osmanlı döneminden bu yana günümüze çeşitli isimlerle gelen bu lezzetin asıl kökeninin, İran coğrafyasına kadar dayandığınıyor.Ancak pişmaniyenin ilk yapıldığı yer Kocaeli'nin Kandira ilçesinde bir sekerci tarafindan bulunmus ve imal edilmistir. Üretiminin devami ise Kandira esnafindan Haci Agop Dolmacıyan isimli ermeni şekerci ustası tarafindan olmuştur. 1919 yilinda İzmit'li İbrahim Çınar, yııllar içinde pişmaniye üretimini ögrenmiş ve bunu İzmit'te devam ettirmiştir.
Pişmaniye nasıl yapılır?
Pişmaniye, tereyağı, vanilya yada kakao, limon tuzu, şeker, tahin, un ve su dan oluşan malzemelerden elde edilir. Tüm bu gerekli malzemeleri hazırladıktan sonra Pişmaniye yapımına geçebiliriz. Pişmaniye yapmak için öncelikle şekeri, ağda haline gelinceye kadar 170 derecede kaynatılır.
Karamelize haline gelen şeker, soğuk bir yüzeye dökülerek soğutulur ve ağartılır. Pişmaniye ağartma işlemi, şeker karışımı metal bir askıya asılarak elle veya makine ile gerilterek katlanır. Çekme denilen bu işlem tekrar tekrar defalarca devam edilir bu sayede şeker karışımına hava girmesi sağlanır. Bunun sebebi daha yumuşak ve beyaz bir şeker hamuru elde edilmektir.
Daha sonra ayrı bir tank içerisinde un ve tereyağı karıştırılıp kavrulur bunun sonucunda miena adı verilen bir hamur hazırlanır.Pişmaniye yapımı için hazırlanan şeker hamuru ve miena, eskilerden geleneksel yöntemle yani kol gücü ile çevrilirmiş.Bu çevirme sırasında ağdanın kopmamasına özen gösterilirmiş. Her çevirmeden sonra ağda yeniden daire şekline getirilir ve pişmaniye tel tel oluncaya kadar işleme devam ettirilir.
Eskiden kol gücüyle yapılan çevirme işlemi günümüzde dairesel şeklinde olan makinelerde gerçekleşmektedir.
Pişmaniye nerede meşhur?
Pişmaniyenin adı neden pişmaniye sorusunun yanında nerenin pişmaniyesi meşhur gibi sorular da merak edilmekte.Sultan sofralarında bile yerini almış olan bu eşsiz lezzet Pişmaniye ilk kez Kocaeli'nin Kandıra ilçesinde bulunan bir sekerci tarafindan bulunmus ve üretilmiştir. Üretimin devami ise Kandıra esnafindan Haci Agop isimli bir ermeni tarafindan olmustur.
1919 yilinda Izmit'li Ibrahim Çinar, pismaniye üretimini ögrenmis ve bunu Izmit'te devam ettirmistir ve zaman içerisinde Izmit'in pismaniye üretimi hizla ilerlemis ve o zamanlar Patir Şekerleme'de usta olarak çalışan Lütfü Canigenis, 1954 yılında İpek Pişmaniye'yi kurarak bugünün temellerini atmıştır. İzmit'in yöresel bir tatlısı olan Pişmaniye yıllar içerisinde ün kazanmıştır.
Birgün İzmit’ e yolunuz düserse pişmaniyenin tadina bakmadan geçmeyin. Çünkü “Yiyen bir kere pişman, yemeyen bin kere pişman olur”, bizden söylemesi....
En iyi pişmaniye markası hangisi?
Yapılan araştırmalara göre n iyi pişmaniye markası 1954 yılından bu yana asırlık lezzet sunan İpek Pişmaniye olarak karşımıza çıkıyor. İpek Pişmaniye'nin kurucularından usta Lütfü Canıgeniş küçük yaşlarında pişmaniye, şeker, lokum, helva ve reçel yapımını öğrenmek istemiş ve şekerleme imalathanelerinde çalışmıştır. 1954 yılında ise kendi iş yerini açarak İpek Pişmaniye şirketini kurmuştur.
İpek Pişmaniye'de son zamanlarınteknoloji olan otomosyon sistemini takip ederek, 5 dönüm arazi üzerine kurulan fabrika ile yılda 800 ton civarında pişmaniye üretimi gerçekleştirilmektedir.
Birçok çeşit imkanı ile her daim yenilikçi olmaya özen gösteren şirket 2006 yılında da 3 dönüm üzerine Kestane Şekeri Fabrikasını kurarak başta Bursa olmak üzere tüm Türkiye pazarında yerini almıştır.
İpek Pişmaniye, sunduğu geniş ürün yelpazesi ile en büyük pişmaniye üreticilerinden olarak Türkiye'de 300'den fazla satış noktasına sahip tek şirket olarak yurtiçi satışından sonra diğer pazarlama yerleri arasında Almanya olmak üzere, İngiltere, Polonya, Bulgaristan, Avusturya, Hollanda, Dubai, Suudi Arabistan'a ihracat yapmaktadır.
Pişmaniyenin kökeni nedir? Pişmaniye farsça ne demek?
Pişmaniye’nin kökeni İrana dayanıp, koyun yününe benzediği için yün gibi anlamına gelen ‘Peşmek’ adını almıştır ve zamanla Türkçe’de pişmaniye olarak anılmıştır. Özgün ve hafif bir tatlı olması pişmaniye’nin Türkiye’nin her yerinde aranmasını ilgi görmesini sağlamıştır.
Pişmaniyenin farsça ne demek sorusunun cevabı ise; Pişmaniye kelimesinin Farsça kökeninde anlamı "paşm" kelimesi olarak kullanılıyor anlamıda YÜN anlamına geliyor.
Pişmaniye’nin farklı bölgelerde, farklı isimler aldığı görülmektedir. Eskişehir bölgesinde ‘tel tel’, Kastamonu’ da ‘çekme’, günümüzde de ‘çekme helvası’ olarak bilinmektedir. Osmanlı döneminde saraylarda toplumsal ve kültürel etkinlik olarak görülmesi, şu an Kocaeli çevresinde üretimi devam eden pişmaniye’nin ‘Saray Helvası’ adını almasına etkendir.
1601-1611 tarihleri arasında, Padişahların fermanları doğrultusunda, İran ve Ermenistan’dan Ermeni ustalar gelip, Kocaeli ve çevresine yerleşirler. Kocaeli pişmaniyesine ün kazandıran da bu ustalardan şekerci Hacı Agop Dolmacıyan olmuştur. I. Dünya Savaşını izleyen yıllarda Dalmacıyan, şekerci dükkanını kapatarak başka ülkeye göç eder.
Dalmacıyan’ın çocuklarına Türkçe ve Fransızca öğretmek üzere dükkanında çalışmış olan ve Kocaeli muhasebe baştabipliğinde görevli Ethem Efendi, zaman içinde tesadüfen, pişmaniye yapımının tüm inceliklerini, pişmaniyenin mucidi, Hacı Agop Dolmacıyan’dan öğrenir ve uygulayarak günümüze taşır. Ethem Efendi, Kapanönü semtinde bir şekerci dükkanı açar ve bu imalathane adeta pişmaniye ustası yetiştiren bir okul haline dönüşür.
Pişmaniye fiyatları
Pişmaniye hakkında birçok bilgiyi bu haber yazımızda sizler için derledik. Özellikle Pişmaniyenin adı neden pişmaniye sorusu arama motorlarında sıkça karşımıza çıkan sorulardan biriydi.
Gelelim yapımı zor ama bi okadar lezzetli olan saraf sofralarında bile yerini almış bu tatlının fiyatlarına...Aşağıda vermiş olduğumuz listede,1954 yılından bu yana hizmet veren asırlık lezzet İpek pişmaniyenin güncel fiyatlarıdır. Ürünlerinin içerisinde pişmaniyenin yanı sıra Saray Helvası,Çekme Helva, Lokum,Kestane şekeri gibi lezzetleride üretim satışa sunmaktadır.İşte 2023 güncel Pişmaniye fiyatları şu şekildedir:
Pişmaniye Çeşitleri |
Fiyatları |
| Pişmaniye Çikolata Kaplı Kalpli 4'Lü | 75,00 TL |
| Tel Pişmaniye 200 GR | 85,00 TL |
| Pişmaniye Bardak 170 GR | 85,00 TL |
| Pişmaniye Sade Bardak 250 GR | 125,00 TL |
| Tel Pişmaniye 250 GR | 110,00 TL |
| Pişmaniye Sade Bardak 330 GR | 165,00 TL |
| Çikolatalı Pişmaniye CocoPrens 18'Li 235 GR | 130,00 TL |
| Pişmaniye Bardak 250 GR | 125,00 TL |
| Pişmaniye Nar Aromalı 250 GR | 135,00 TL |
| Pişmaniye Sade Bardak 400 GR | 200,00 TL |
| Pişmaniye Bardak 330 GR | 165,00 TL |
| Pişmaniye Bardak 400 GR | 200,00 TL |
| Pişmaniye Lüx Fındıklı 310 GR | 150,00 TL |
| Pişmaniye Lüx Antep Fıstıklı 270 GR | 190,00 TL |
| Pişmaniye Elegance 280 GR | 200,00 TL |
| Tel Pişmaniye 500 GR | 210,00 TL |
| Çikolatalı Pişmaniye Candy 12×3'Lü 400 GR | 260,00 TL |
| Pişmaniye Special 425 GR | 280,00 TL |
| Pişmaniye Elegance 500 GR | 350,00 TL |
Toptan pişmaniye fiyatları kaç TL?
Toptan pişmaniye fiyatları her geçen gün sıkça araştırılan sorulardan bir tanesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Çeşitleri ve lezzeti ile ün salmış bu tatlının toptan satışıda mevcuttur.Aşağıda vermiş olduğumuz liste de belirtilen fiyatlar güncel olup 50 yıllık tecrübe ve birikimiyle Çorum’da 2, Ankara’da 5 şubesi ile hizmet veren Özgür Leblebi, Online Satış fiyatlarıdır. İşte Toptan pişmaniye fiyatları şu şekildedir:
| Toptan pişmaniye çeşitleri | Fiyatları |
| Toptan Pişmaniye 150 gr 20 li paket | 899,00 TL |
| Toptan Pişmaniye 400 gr 20 li paket | 1.399,00 TL |
| Toptan Çikolatalı Pişmaniye 200 gr 20 li paket | 999,00 TL |
| Toptan Çikolatalı Pişmaniye 350 gr 20 li paket | 1.499,00 TL |
Evde Pişmaniye nasıl yapılır?
6-8 Kişilik 45dk Hazırlık, 30dk Pişirme
Pişmaniye Tarifi İçin Malzemeler nelerdir?
-
3 su bardağı un
-
Şerbeti için;
-
3 su bardağı şeker
-
1.5 su bardağı su
-
1 yemek kaşığı limon suyu
-
Borcamı yağlamak için margarin
Yapılışı:
-
Öncelikle hem şerbeti hem unu aynı anda yapacağız.
-
Teflon tavada unu hafif rengi dönene kadar kavurun.
-
Şekeri suyu tencereye koyup kaynatın kaynamaya başlayınca bir yemek kaşığı limon suyunu koyup orta ateşde 32dakika kaynatın .
-
Olup olmadığını anlamak için buzdolabından aldığınız suyun içine bi iki damla şerbetten dökün.
-
Şeker suyun içinde donuyor şekil alıyorsa olmuş demektir.
-
Hemen borcamı margarin ile bolca yağlayın şerbeti borcam dökün. ( şerbet tencerede kalırsa katılaşır içinden alamazsınız hızlı olun.)
-
Kavrulmuş unu eleyerek tepsiye dökün.
-
Şerbeti kaşıkla toparlayın elinizi sıvı yağ ile bolca yağlayıp şerbeti elinize alıp yuvarlak yapın sonra simit şekli verin sonra sekiz yapar gibi şerbete şekil verin.
-
Tepsideki undan üzerine döküp bu şekilde devamlı sekiz şekli yapıp unlayıp hafif hafif çekin.
-
Unu iyice yiyince un azalınca istediğiniz büyüklükte fincan içine koyup şekil verin. Ben türk kahvesi fincanı na koydum işte bu kadar bitti.
AFİYET OLSUN...
