Koronavirüsün yeni varyantlarına benzeyen belirtiler gösteren grip virüsü bu yıl daha da tehlikeli oldu. Güney Yarım Küre’de kışın bitmesine rağmen grip salgını devam ediyor. Bu durum Kuzey Yarım Küre için uzmanları kaygılandırıyor. Ülkemizde ve Avrupa’da grip salgınının ne zaman başlayacağı merak ediliyor. Grip aşısı olmalı mıyız?Grip aşısını kimler olmalı? İşte grip aşısı hakkında tüm detaylar şimdiki haberimizde...
Grip, bir mevsim hastalığı olarak 39 dereceye kadar yükselen ateş, kas-eklem ağrıları, halsizlik, bitkinlik, titreme, baş ağrısı ve kuru öksürük gibi semptomlarla kendini gösteriyor. Kış aylarında yaklaşık 2-3 ay boyunca etkisini sürdürüyor ve toplumun neredeyse yarısını doğrudan etkiliyor. Özellikle yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalığı olanlar grip için büyük risk altında.
Son iki yıl içinde Covid-19’a karşı aşıların henüz yaygınlaşmadığı 2020’de; kısıtlama, karantina, sosyal mesafe ve maske kullanımı gibi önlemlerin sıkı şekilde uygulanması gribi geçici olarak yok etti. Ancak 2021’de bu durum değişti ve 2022’de yaz mevsimi dahil olmak üzere grip virüsü bulaşıcılığını devam ettirdi.
Yale New Haven Hastanesi’nde Enfeksiyon Kontrol Komitesi Yardımcı Direktörü Dr. Scott Roberts CNBC’ye yaptığı açıklamada, “ABD’de daha önce hiç görmediğimiz şekilde Haziran ayına kadar süren bir Grip Mevsimi yaşadık. Covid’in bunun nedeni olduğu çok açık. Artık insanlar maske takmıyor ve yeterli şekilde korunmuyor. Son birkaç aydır grip virüsünün çok garip şekilde davrandığını gözlemliyoruz” dedi.
Kuzey yarım kürede tehlike çanları!
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Bessey Geevarghese, “Güney Yarım Küre’de grip vakaları çok arttı. Bu, Kuzey Yarım Küre’yi tehlikeye sokuyor. Avustralya’da özellikle grip sezonu çok şiddetli geçiyor. Son birkaç yılda yaşananlardan daha kötü bir durum var” dedi.
Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı’nın (UKHSA) baş tıbbi danışmanı Dr. Susan Hopkins de Avustralya’da kışın sona ermesine rağmen Nisan ayında başlayan ve her yaş grubunu etkileyen grip salgınını yakından takip ettiklerini söyledi.
Konuya ilişkin görüşlerini paylaşan Hacettepe Üniversitesi Aşı Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sezer Okay ise “Avustralya, son beş yılın en kötü grip sezonunu yaşamakta. Bu, Kuzey Yarım Küre için bir uyarı işareti olabilir. Avustralya’da normalde Haziran ve Eylül ayları arasında görülen grip sezonu bu yıl Nisan ayında başladığı için hastalığın zirvesi aylar önce geldi” diye konuştu.
'GRİP DIŞINDA İKİ VİRÜSÜN DOLAŞIMI DA ARTACAK’
– Bu kış gribe yakalanma oranı kesinlikle yükselecek. Çünkü solunum yolu enfeksiyonlarına karşı antikorlar kalıcı olmuyor, zamanla azalıp yok oluyor. Dünyanın yarısından fazlası gibi bizim de bağışıklık sistemimiz gribe karşı unutkanlık yaşıyor ama bu yıl tekrar hatırlamak zorunda kalacak…
– Gençler için sorun olmasa da yaşlılar için zorlayıcı olacak. Çünkü yaş ilerledikçe hatırlama yeteneği-olanakları bozuluyor. İki yaşından küçük çocuklar için de riskli olmaya devam edecek. Bunun yanında bu kış sadece grip değil; ‘rinovirüs’ (Burun ve genizde enfeksiyon yapar) ve ‘insan metapnömovirus’ (Solunum yolu virüsü) de çoğalacak. Covid-19’un baskısının azalması bu virüslerin yayılmasına katkıda bulunuyor.”
Türkiyede grip sezonu ne zaman başlıyor?
Prof. Dr. Alper Şener, kasım ayında virüs yükünün artacağını belirterek C vitamini ve grip aşısının önemine vurgu yaptı:
“C vitamini, destekleyici bir ürün olarak ya da mevsimlik meyve-sebze tüketimiyle alınabilir. Her ikisi de tavsiye edilen yöntemlerdir. Diğer bir konu da antioksidanlar; zerdeçal, tarçın gibi… Bunların listesi uzun ama bu tür ürünlerin aşırı kullanımının toksik hepatit (Karaciğer fonksiyon bozukluğu) gibi yan etkileri olabileceğini unutmamak gerekir. Rasgele kullanmak çok doğru değil.
Bu yıl grip aşısının koruyuculuğu ne kadar?
– Doç. Dr. Sezer Okay, CDC’nin bu yılki verilerine göre aşıların yüzde 40-60 arasında bir koruma sağlayacağını belirtti ve şunları ekledi:
– Bu sezon aşıların etkinliği yüksek olacak gibi görünüyor. Ama yine de grip sezonu süresince toplanacak verilerle aşıların etkinliği kesinleşecek. Ancak şunu vurgulamak gerek, 2022-2023 sezonu için tavsiye edilen aşılar, geçen sezonun ABD grip aşılarının önerilen içeriğine göre daha güçlü.
– Bu sezon da ‘Kuadrivalan’ denilen ‘dörtlü aşılar’ uygulanacak. Aşıda; bir tane H1N1 (Domuz gribi) virüsü, bir tane H3N2 (İnsanlarda sıkça gribe yol açan virüs türü) virüsü ve iki tane influenza B (Sadece insanları ve fokları enfekte ettiği bilinen bir grip virüsü) virüsünden oluşan 4 dört çeşit virüs parçası bulunuyor. Fakat bu sezon hem influenza A (H3N2) hem de influenza B (Victoria soyu) aşı virüsü bileşenleri ek olarak güncellendi.
Aşı için en doğru zaman nedir?
Grip salgınına karşı en etkili koruma yöntemi aşıdır ama ne zaman yapılması gerektiği konusunda uzmanlar hemfikir değil. Kimileri kış mevsiminde daha çok gribe yakalandığımız için aşıyı sonbahara yaklaşırken yaptırmak gerektiğini iddia ediyor. Mesela, Michigan Üniversitesi Okulu’ndan Epidemiyolog Emily Martin, “Grip aşısının zamanla koruyuculuğu azalıyor, bu yüzden griple sonbaharın başında değil de kışın karşılaşma ihtimalimiz daha fazla olduğu için beklemek akıllıca” diyor.
Fakat kimileri de grip salgını başlamadan önce aşı olmanın daha akıllıca olduğunu savunuyor. Örneğin, Doç. Dr. Sezer Okay, grip toplumda yayılma eğilimi göstermeden önce aşı olmanın akıllıca olduğunu ifade ediyor. CDC de grip aşısı için en uygun zamanın Eylül ve Ekim olduğunu, ama Kasım ayına veya daha sonrasına kadar aşılanmanın hâlâ yararlı olacağını belirtiyor. Ayrıca 65 yaş ve üstü yetişkinlerde, çocuklarda ve hamileliğin son çeyreğinde olan kişiler için erken aşılanma öneriyor.
Grip aşısını kimler olmalı?
Grip aşısı olup olmadığınızı öğrenmek için e-Nabız uygulamasını cep telefonunuza indirip, profilinizdeki kırmızı ‘İnfluenza Risk Durumu’ seçeneğine dokununuz.
Eğer e-Nabız sistemi sizi riskli grupta gösterirse, MHRS sistemi aracılığıyla aile hekiminize randevu alınız ve grip aşısı için reçete isteyiniz.
Reçetenizi eczaneye götürerek aşınızı alınız ve eczanede aşınızı yaptırınız.