Zonguldak, Zonguldak ilinin merkez ilçesi ve aynı isme sahip şehri. Karadeniz kıyısında bulunan şehir, özellikle limanıyla Türkiye'nin Karadeniz ülkeleriyle arasındaki deniz ticaretinde önemli bir yere sahiptir. Ayrıca Türkiye'nin en zengin taşkömürü madenlerini barındırır.Zonguldak'ın en güvenli ve huzurlu ilçesi hangisi?

İsim

1519 yılına ait Osmanlı tahrir defterinde "Songuldayık" adıyla geçmektedir

Tarihçesi:

Zonguldak, Bartın, Kastamonu illerini kapsayan bölge, tarih öncesi dönemden günümüze kadar pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bölgenin tarih öncesi adı Paflagonya olarak bilinmektedir. Bölgede yapılan arkeolojik yüzey incelemeleri ve tarih yazarlarının kayıtları, bölgenin MÖ 2500’lere uzanan bir geçmişe sahip olduğunu göstermektedir.

Turgutlu'nun kadın basketbol takımı Narin'i unutmadı Turgutlu'nun kadın basketbol takımı Narin'i unutmadı

Bölgeye ilk yerleşenler Hattiler, daha sonra ise Hititler olmuştur. Yörenin ilk sakinleri Frig boylarından oluşan Bitinler, Mariandin ve Migdon adlı göç topluluklarıdır. MÖ 7. yüzyılda başlayan Batı Anadolu’dan Karadeniz’e Yunan kolonizasyonu sürecinde yörede de ticaret amaçlı limanlar kurulmuştur. Bu limanlardan biri olan Zonguldak Filyos’ta bulunan Tieion Antik Kent kalıntıları, bir Milet yerleşiminin antik temelleri üzerine inşa edildiğini işaret etmektedir.

Bölge, MÖ 334’e kadar Perslerin egemenliğinde kalmış, daha sonra Büyük İskender’in Anadolu seferinin ardından kısa bir süre için Makedonyalı subaylarca yönetilmiştir. Pers şatrapı Mithridates’in yöre halkının desteğiyle Batı Karadeniz Bölgesi’nde kurduğu Pontus Devleti’nin parçası olan Zonguldak, Roma İmparatorluğu’nun bu devleti MS 1. yüzyılda yıkmasına dek sürmüş, Roma’nın ikiye bölünmesinin ardından sonra da Doğu Roma toprağı olmuştur.

Zonguldak Ereğli bölgesi Hristiyanlığın ilk yayıldığı yerlerden biri olma özelliği kazanmış, bu dönemde İsa’nın havarilerinden Adreas bugün de görülebilen Kutsal İbadet Mağaraları’nda ilk ayinleri düzenlemiştir.

Yöreye Anadolu Selçuklu ordusu 1084 yılında gelmiş ve yöreyi fethetmiştir. Daha sonra ise yöreyi Cenevizliler ele geçirmiştir, beylikler döneminde ise Candaroğulları bölgede hakimiyet kurmuştur. 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet’in Amasra’yı almasıyla birlikte Zonguldak ve çevresi tamamen Osmanlıların eline geçmiştir.

Zonguldak, kömür madenciliği açısından da önemli bir yerdir. Bölgede ilk kömür 1829 yılında bulunmuş, 1848’de ise ilk kömür ocakları açılmıştır. Bu ocakları Belçikalı ve Fransız şirketler işletmiştir.

Zonguldak limanı I. Dünya Savaşı’nda Sarıkamış’a gidecek malzemelere ev sahipliği yapmış, Türk Kurtuluş Savaşı’nda ise SSCB ile ilişkilerde önemli bir rol oynamıştır.

I. Dünya Savaşı’ndan sonra 1919 yılında Fransız şirketlerinin haklarını korumak bahanesiyle Fransız askerleri önce Zonguldak’ı, ardından da Karadeniz Ereğli’yi işgal etmiştir; ancak Zonguldak ve çevresindeki Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerine bağlı güçlerin karşı koymasıyla tehlikeye düşmüşler ve 21 Haziran 1920’de de bölgeyi terk etmişlerdir.

Zonguldak ve çevresi, tarihi zenginliği, kültürel mirası, doğal güzellikleri ve ekonomik potansiyeli ile Türkiye’nin önemli bölgelerinden biridir.

Jeomorfolojik ve çevresel bilgiler

Zonguldak, Batı Karadeniz Bölgesi'nde, Karadeniz’e batı ve kuzeyden kıyısı olan bir ildir. 3.481 km2'lik yüz ölçümüyle Türkiye topraklarının binde altısını kaplar. Karadeniz kıyılarından başlayan il toprakları, kuzeyden Karadeniz, kuzeydoğudan Bartın, doğudan ve güneydoğudan Karabük, güneyden Bolu, batıdan ve güneybatıdan Düzce illeriyle çevrilidir. Zonguldak il merkezi kuzeydoğudan Kilimli ve güneybatıdan Kozlu ilçeleri sınırları ile sınırlandırılmıştır. Çalışma alanında topoğrafik eğim %5-10 arasında değişmektedir. Genel olarak çalışma alanı hemen hemen yılın bütün aylarında yağış altındadır. Karadeniz ikliminin tipik göstergesi olan bu durumun yer altı su seviyesini önemli ölçüde etkilediği açıktır

Zonguldak'ın en güvenli ve huzurlu ilçesi hangisi (1)

Zonguldak’ın sanayisi

Bölgedeki önemli sanayii tesislerinin başında Türkiye Taşkömürü Kurumu yer almaktadır.

1830-1848 yılları arasındaki arama ve işletmecilik faaliyetleri hakkında çok ayrıntılı bilgi olmamakla birlikte; 1843 yılına ait resmi belgelerde, Ereğli ve Amasra'da üretilen vapur kömürünün İstanbul'da pazarlamasından ve gerekli düzenlemelerin yapılmasından sonra devlet hazinesine sağlayacağı katkıdan söz edilmektedir. 1848'de yapılan inceleme ve düzenlemelerle, Ereğli ve Amasra arasında taşkömürü bulunan yerler saptanarak havza sınırları ilk kez tanımlanmıştır.

Zonguldak’ın başlıca ilçeleri:

  • Zonguldak: İl merkezi ve en büyük ilçesidir. Türkiye’nin en zengin taşkömürü madenlerine sahiptir. Limanıyla Karadeniz ülkeleriyle ticaret yapmaktadır. Tarihi olarak Paflagonya, Pontus, Roma, Bizans, Selçuklu, Ceneviz, Osmanlı gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır

  • Alaplı: Zonguldak’ın kuzeydoğusunda bulunan bir ilçedir. Karadeniz kıyısında yer alır. Tarihi ve doğal güzellikleriyle turistik bir ilçedir. Alaplı Çayı, Alaplı Kalesi, Alaplı Limanı, Alaplı Yaylası, Gümeli Yaylası gibi görülmeye değer yerleri vardır

  • Çaycuma: Zonguldak’ın doğusunda bulunan bir ilçedir. Filyos Çayı’nın iki yakasında kurulmuştur. Tarihi olarak Hitit, Frig, Pers, Pontus, Roma, Bizans, Selçuklu, Ceneviz, Osmanlı gibi birçok uygarlığın izlerini taşır. Filyos Antik Kenti, Çaycuma Kalesi, Çaycuma Köprüsü, Çaycuma Müzesi gibi kültürel mirasları vardır

  • Devrek: Zonguldak’ın güneydoğusunda bulunan bir ilçedir. Dağlık ve ormanlık bir araziye sahiptir. Devrek Bastonu ile ünlüdür. Devrek Baston Şenliği her yıl Temmuz ayında düzenlenmektedir. Devrek Kalesi, Devrek Kaplıcaları, Devrek Şelaleleri gibi doğal ve tarihi güzellikleri vardır

  • Karadeniz Ereğli: Zonguldak’ın batısında bulunan bir ilçedir. Karadeniz kıyısında yer alır. Türkiye’nin en büyük demir-çelik fabrikası olan Erdemir burada bulunmaktadır. Tarihi olarak İlyada destanına konu olan Troya Savaşları’na katılan Paflagonyalıların kurduğu kentlerden biridir. Hristiyanlığın ilk yayıldığı yerlerden biridir. Havarilerden Andreas burada ilk ayinleri düzenlemiştir. Ereğli Müzesi, Ereğli Kalesi, Ereğli Mağaraları gibi tarihi ve kültürel zenginliklere sahiptir

  • Gökçebey: Zonguldak’ın güneybatısında bulunan bir ilçedir. Dağlık ve ormanlık bir alanda kurulmuştur. Gökçebey Çayı ilçenin ortasından geçmektedir. Gökçebey Kalesi, Gökçebey Camii, Gökçebey Şelaleleri gibi tarihi ve doğal güzellikleri vardır

  • Kilimli: Zonguldak’ın batısında bulunan bir ilçedir. Karadeniz kıyısında yer alır. Kömür madenciliği ile geçinen bir ilçedir. Kilimli Limanı önemli bir ticaret noktasıdır. Kilimli Kalesi, Kilimli Camii gibi tarihi yapıları vardır

  • Kozlu: Zonguldak’ın batısında bulunan bir ilçedir. Karadeniz kıyısında yer alır. Kömür madenciliği ile geçinen bir ilçedir. Kozlu Limanı önemli bir ticaret noktasıdır. Kozlu Kalesi, Kozlu Camii gibi tarihi yapıları vardır

 Zonguldak’ın ilçeleri arasında Ereğli, Alaplı ve Çaycuma öne çıkanlar arasındadır. Ereğli, çelik ve çilek diyarı olarak bilinen, Karadeniz’in en büyük limanlarından birine sahip olan ve Hristiyanlığın ilk yayıldığı yerlerden biri olan tarihi bir ilçedir. Alaplı, Cumayanı, İnağzı, Sofular ve Kızılelma adlı doğal mağaraları ile ilgi toplayan ve Göbü, Türkali, Ömerağzı gibi plajlarıyla da yaz turizmi için uygun bir ortam sunan bir ilçedir. Çaycuma ise Filyos Antik Kenti’ne ev sahipliği yapan ve Karapınar, Nebioğlu, Perşembe gibi küçük ama şirin beldeleri bulunan bir ilçedir. Bu ilçelerin her birinin kendine göre avantajları ve dezavantajları olabilir. Bu nedenle hangisinin daha huzurlu ve güvenli olduğunu söylemek zor olabilir. Belki de en iyisi sizin kendiniz gidip görmeniz ve karar vermenizdir.

Kaynak: Hatice Zeybek